بسیار برای ما پیش آمده که هنگام رانندگی در بزرگراهها شاهد صفوف نامنظم خودروهایی بودهایم که قانون رانندگی میان خطوط را رعایت نمیکنند. یا اینکه خودرویی را دیدهایم که با سرعت سرسامآوری در حال باز کردن راه خود از میان سایر خودروهای موجود در بزرگراه است. متاسفانه این رفتارها و رفتارهای مشابه در هفت ماه گذشته از سال ۹۹ جان بیش از نه هزار نفر از هموطنانمان را گرفته است. اما متاسفانه حتی این آمار وحشتناک نیز نمیتواند حریف رانندگان نهچندان صبور و قانونمند جادههای ایران شود.
اما واقعا دلیل این نحوه رانندگی و ملزم نبودن به قوانین در ایران چیست؟ در این مقاله از همراه مکانیک قصد داریم این موضوع را با نگاهی موشکافانه موردبررسی قرار دهیم. همراه مکانیک بزرگترین و جامعترین مجله روز خودرویی در کشور است که علاوه بر انتشار اخبار روز بازار خودرو، اطلاعات دیگری نظیر قیمت روز خودروها و نقد و بررسی آنها را در اختیار شما میگذارد. جهت مطالعه مقالات بیشتر در این مجله میتوانید به https://www.hamrah-mechanic.com/mag/ مراجعه کنید.
آیا رفتارهای بد در رانندگی ریشه روانی دارند؟
واضح است که پاسخ به این سوال مثبت است. اینکه راننده در هنگام رانندگی چه حالی داشته باشد، با رفتاری که از خود در حین رانندگی نشان میدهد دارای یک رابطه مستقیم است. بهعنوانمثال اگر شما پس از شنیدن یک خبر که باعث ایجاد ترس، هیجان یا ناراحتی در شما شده است، اقدام به رانندگی کنید بدون شک رفتارهایی را از خود بروز خواهید داد که ممکن است حتی خود شما را هم شگفتزده کند. رانندگی در هنگام عصبانیت، ناراحتی یا خوشحالی زیاد میتواند کنترل خودرو را از دست شما خارج کرده و عواقب جبرانناپذیری را برای شما داشته باشد.
علاوه بر وضعیت روانی در حین رانندگی، عوامل روانشناختی دیگری نیز در رفتارهای بد رانندگی تاثیرگذار هستند. بهعنوانمثال افرادی که بر خودروهای گرانقیمت سوار میشوند، نسبت به دیگران احساس برتری کرده و درهرصورت حق تقدم را با خود میدانند. یا اینکه افرادی که مهارت رانندگی آنها کمی بیشتر از سایرین است، برای دست انداختن یا اذیت کردن رانندگان مسن، خانمها یا بیتجربه اقدام به انجام دادن رفتارهای ناخوشایند میکنند.
در کنار اینها مصرف موادی مانند مشروبات الکلی یا دخانیات که سلامت ذهن و هوشیاری را تحت تاثیر قرار میدهند، در انجام دادن رفتارهای ناخوشایند بسیار تاثیرگذار هستند. علاوه بر این خستگی یا خوابآلودگی، عقدههای خودکمبینی یا خودبزرگبینی، وجود درد در اندامهای مختلف بدن و حس انتقامجویی از رانندگان خودروهای گرانقیمت همگی عواملی هستند که میتوانند منجر به بروز یک رفتار ناخوشایند در رانندگی شوند.
کدام عوامل محیطی منجر به بروز رفتارهای بد در رانندگی میشوند؟
بسیار پیش آمده که شما با یک حال کاملا معمولی رانندگی خود را آغاز کردهاید، اما زمانی که در مسیر مشغول رانندگی هستید دیدن برخی رفتارها یا شرایط مسیر اعصاب شما را به هم میریزد. درنتیجه شما برای مقابله با چنین عواملی رفتارهایی را از خود بروز میدهید که چندان شایسته یک راننده مبادیآداب نیست. میتوان گفت که بیشتر رانندگان ایرانی شامل این بند میشوند. زیرا معمولا رانندههای جوان یا جویای هیجان هستند که برای نشان دادن حس شجاعت خود اقدام به انجام دادن عمدی رفتارهای بد در رانندگی میکنند.
آلودگی هوا یا آلودگی صوتی شدید ازجمله اصلیترین عوامل محیطی تاثیرگذار بر سلامت روان رانندگان ایرانی است. اگر دقت کرده باشید زمانی که وارد یک تونل یا زیرگذر طولانی میشوید، حجم زیاد سروصدا و دود خودروها باعث میشود که شما بخواهید هر چه زودتر از این فضا خارج شوید. درنتیجه احتمال بروز رفتارهای ناخوشایند و غیرحرفهای توسط شما بالاتر میرود.
بهعلاوه ترافیکهای سنگین نیز یکی دیگر از عوامل محیطی تاثیرگذار بر رفتارهای رانندگی هستند. ماندن طولانیمدت در ترافیک بهویژه هنگامیکه برای رسیدن به مقصد عجله داشته باشید، یکی از اصلیترین مواردی است که میتواند شما را وادار به انجام رفتارهای بد در رانندگی کند. وضعیت آبوهوایی نیز میتواند در چنین شرایطی مزید بر علت باشد. بهویژه اگر هوا گرم و شرجی بوده و شما خسته از کار کردن در مسیر رسیدن به خانه باشید، ماندن در ترافیک یا آلودگیهای شدید بیشتر اعصاب شما را هدف خواهند گرفت.
مجموع این عوامل باعث بروز چه رفتارهایی در رانندگی میشوند؟
خشم و عصبانیت در رانندگی میتواند به شکلهای مختلفی خود را بروز دهند. در برخی موارد این خشم تنها با یک دادوبیداد یا شاخوشانه کشیدن از راه دور بروز پیدا خواهد کرد. اما در بسیاری موارد این خشم خود را بهصورت رفتارهای خطرناک و گاه نتایج جبرانناپذیر نشان خواهد داد. چراغ زدنهای بیدلیل یا بوق زدن بهصورت متوالی و بیدلیل نخستین رفتارهایی هستند که هر راننده ایرانی در مواجهه با یک عامل مزاحم مانند عابر پیاده بیدقت یا راننده خاطی دیگر از خود نشان خواهد داد.
علاوه بر این بسیاری از افراد برای جلوگیری از برخورد به مانع جلویی، بدون دادن علامت به خودروهای پشتی بهطور ناگهانی ترمز کرده و زمینه خطر دیگری را فراهم میکنند. اما در بسیاری موارد این رفتارها برای اجتناب از خطر نیست و تنها برای القای حس هیجان در رانندگی یا به رخ کشیدن مهارت رانندگی بروز پیدا میکنند. تغییر جهتهای ناگهانی، رعایت نکردن حق تقدم، حرکات مارپیچی خطرناک و متوالی، رانندگی با سرعتی بیشازحد مجاز، تلاش برای ایجاد ترس در دیگر رانندگان، سعی در منحرف کردن مسیر دیگران، حرکت با سرعتی بسیار کمتر از حد مجاز در مسیرهای پرسرعت، سبقت گرفتن در مسیرهای دوطرفه یا در فاصلههای ناایمن، مسابقه دادن با دیگر خودروها و استفاده از کلمات توهینآمیز نمونههایی از این نوع رفتارهای ناخوشایند در رانندگی هستند.
برای مقابله با این رفتارهای بد در رانندگی باید چه کنیم؟
واقعیت این است که کلید حل این مشکل در دستان خود ما است. این ما هستیم که با اصلاح رفتارهای رانندگی و تقید به قوانین میتوانیم جادههای کشورمان را به معابر امنی تبدیل کنیم. در مواقعی که احساس کردید به هر دلیلی کنترل خود را از دست دادهاید، بهتر است از روشهای کنترل خشم استفاده کنید. سعی کنید با یک نفس عمیق یا دور شدن از ماجرا خود را از مهلکه برهانید. اگر رانندگان دیگری میخواهند شما را وادار به ورود به این بازی خطرناک کنند، بهتر است تا حد امکان از آنها دور شده و به آنها بیمحلی کنید. همواره به یاد داشته باشید که رانندگی جایی برای مسابقه یا به رخ کشیدن مهارتها و ثروتها نیست.

